Uwagi PRP do projektu ustawy opracowanej przez grupę roboczą
Zależy nam na wspólnym sukcesie. Cieszymy się, że mogliśmy przyczynić się do prowadzonych prac nad tym projektem regulacji zawodu psychoterapeuty. Liczymy na to, że uwagi Polskiej Rady Psychoterapii i jej członków staną się inspiracją dla pozostałych stowarzyszeń i sekcji stowarzyszeń, aby poszukać raz jeszcze innych rozwiązań w zakresie wskazanych zagadnień. Jednocześnie zwracamy uwagę na pewne ryzyka i niedociągnięcia nieuwzględnione w analizowanym projekcie (szczegółowe uwagi w pliku poniżej).
Mimo kreatywnego wykorzystania projektu przygotowanego na forum Polskiej Rady Psychoterapii udostępnionego całemu środowisku w 2023 r., naszym zdaniem projekt wymaga przemyślenia pewnych koncepcji, w szczególności wskazanych poniżej. Dodatkowo, nasza ocena wskazuje na potrzebę dalszej pracy nad projektem, zarówno pod względem koncepcyjnym, jak i językowym oraz formalno-prawnym, w tym aspektów związanych ze zgodnością z istniejącym systemem prawnym oraz zasadami techniki prawodawczej.
W naszej opinii projekt ustawy o zawodzie psychoterapeuty i samorządzie zawodowym psychoterapeutów to coś innego niż próba zapisania w akcie rangi ustawy obecnych praktyk (w tym wpływających na warunki konkurencji na rynku psychoterapii) czy to sekcji stowarzyszeń, czy to stowarzyszeń lub ich związków, czy to podmiotów szkolących, czy to grup nieformalnych.
W przekonaniu PRP jądrem ustawy o zawodzie psychoterapeuty powinni być ludzie: i osoby korzystające z psychoterapii i osoby wykonujące zawód – adepci psychoterapii oraz psychoterapeuci (w tym psychoterapeuci posiadający potwierdzenie dodatkowych kwalifikacji w zakresie superwizji psychoterapii).
Jednocześnie chcielibyśmy podkreślić, że przed rozstrzygnięciem wskazanych w poniższej kwestii za bezzasadne uznaliśmy bardziej szczegółowe analizy zapisów proponowanych w tym projekcie. W naszej opinii, w obecnym kształcie, projekt GR zawiera zbyt wiele kwestii, wobec których brak jest konsensusu. Przed wysłaniem poniższego tekstu do sejmowego zespołu parlamentarnego nie było również czasu na wewnętrzną dyskusję nad całością. Obecne niejasne i nieprecyzyjne zapisy nie pozwalają na jasność co do kształtu ustawy, która będzie procedowana w Parlamencie.
Naszym zdaniem najważniejszymi obszarami wymagającymi ponownego przemyślenia są:
- Brak realnych kompetencji samorządu psychoterapeutów do sprawowania pieczy np. nad procesem szkolenia i egzaminowania przyszłych psychoterapeutów, np. propozycja art. 40 ust. 3, art. 43, 50, 69.
- Skupienie kompetencji w ramach jednego organu samorządu – Krajowej Rady Psychoterapii przez jej 10 członków.
- Niezasadne uprzywilejowanie niektórych sekcji, stowarzyszeń lub podejść psychoterapeutycznych, co zostało zasygnalizowane np. w projektowanych art. 45 ust. 2, art. 54, art. 172 ust. 2.
- Niezabezpieczenie sytuacji konfliktu interesów i gwarancji zasad uczciwej konkurencji.
- Odwoływanie się w wielu zapisach do kryteriów uznaniowych a nie jednoznacznych i przejrzystych zasad, np. propozycja art. 66, 94.
- Obecne rozwiązania uniemożliwiają akredytację podmiotów szkolących bez udziału i pozytywnej opinii stowarzyszeń i sekcji stowarzyszeń, co niesie różne ryzyka np. projektowany art. 34 ust. 2 pkt 3.
- Propozycja przyjęcia rozwiązań nadmiernie obciążających obowiązkami i kosztami adeptów psychoterapii i psychoterapeutów, przy jednoczesnym uprzywilejowaniu w tych zakresach stowarzyszeń, sekcji i podmiotów szkolących.
- Niekompletny katalog przepisów przejściowych i końcowych, które w wielu obszarach nie zabezpieczają dostatecznie ważnego interesu publicznego, np. projektowany art. 178 ust. 4, art. 179, brak uwzględnienia osób posiadających uznanie dorobku w dziedzinie psychoterapii i psychoterapii dzieci i młodzieży.
Jesteśmy przekonani, że poprzez publiczną wspólną dyskusję i transparentny dialog będziemy mogli osiągnąć optymalne rozwiązania, które będą służyły zarówno umocowaniu i rozwojowi zawodu psychoterapeuty, jak i potrzebom osób korzystających z psychoterapii.
PRP wyraża gotowość kontynuacji publicznej dyskusji co do przyszłego kształtu ustawy regulującej w sposób sprawiedliwy i obiektywny wykonywanie zawodu psychoterapeuty z uwzględnieniem różnorodności podejść psychoterapeutycznych, która wyrażamy nadzieję będzie wkrótce wprowadzona do polskiego porządku prawnego.
Szczegółowe uwagi do projektu grupy roboczej: Uwagi_PRP_TABELA_do_tekstu_grupy roboczej_zasadnicze kwestie