Uwagi PRP do projektu ustawy o zawodzie psychologa

Bierzemy udział w konsultacji projektu ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów. Po uważnej lekturze i analizie przesłaliśmy nasze propozycje zmian do Parlamentarnego Zespołu ds. Ustawowego Uregulowania Zawodu Psychologa.

Związek Stowarzyszeń Polska Rada Psychoterapii wnioskuje o wyłączenie z zapisów projektowanej ustawy kwestii dotyczących psychoterapii oraz terapii uzależnienia. Są to zawody odrębne, podlegające swoim regulacjom i wiążące się z inną ścieżką kształcenia i przygotowania zawodowego. Określenie 'uzupełnienie przez psychologa’ wskazuje na dopełnienie ścieżki zawodowej psychologa, a nie na odrębną ścieżkę zawodową.

Sam tytuł projektu zdaje się nie zauważyć wielości zawodów psychologa. Projekt pomija np. osoby, które są psychologami co potwierdza dyplom magistra psychologii i które wykonują czynności charakterystyczne dla różnych subdyscyplin psychologii, np. psychologii organizacji, psychologii poznawczej, psychologii społecznej, psychologii sportu, psychologii kulturowej, itp.

Jedną z wielu nowości w projekcie jest definicja „działań psychologicznych”. To nowe sformułowanie może prowadzić do zawłaszczenia wszelkich czynności wykonywanych przez psychologa w proponowanym rozumieniu. Może się tak stać, że jeżeli określonej osobie przyznano tytuł psychologa, to jakiekolwiek czynności przez nią dokonane również będą uważane za działania psychologiczne zdefiniowane ustawą. W konsekwencji może to oznaczać, iż czynności takich nie będzie mogła wykonywać osoba niebędąca psychologiem w rozumieniu ustawy.

Dobrym przykładem rozwiązań są regulacje w innych krajach, w których ustawodawca precyzyjnie określił w aktach prawnych tytuły zawodowe objęte ochroną, np. w Wielkiej Brytanii – Clinical Psychologist, Counselling Psychologist, Educational Psychologist, Forensic Psychologist, Health Psychologist Occupational, Psychologist, Sports and Exercise Psychologist, Registered Psychologist, Practitioner Psychologist – dla nich określił kompetencje w tzw. ‘Standards of proficiency’ (https://www.hcpc-uk.org) oraz konieczność wpisu do rejestru – jednocześnie pozostawił inne obszary działań psychologicznych poza regulacjami ustawowymi.

Konsultowany obecnie projekt również zdaje się nie zauważać zawodów pokrewnych. Jest to istotny mankament, albowiem zawody te zostają wyłączone z uprawnień, które projekt nadaje psychologom.

Inny niezwykle istotny obszar wymagający zmiany to staż opisany w art. 13 – 16. Po pierwsze, projekt w żaden sposób nie odnosi się do tych osób, które już odbyły staż zawodowy czy to w Polsce, czy to zagranicą. Jednocześnie zwalnia się ze stażu doktorów, doktorów habilitowanych i profesorów psychologii, bez względu na subdyscyplinę.

Zakłada się dalej, że staż ma trwać aż 12 miesięcy. Nie wiadomo kto i w jaki sposób ustala możliwości odbycia takiego stażu. Sama długość stażu powoduje praktycznie ustanie możliwości zarobkowych zainteresowanego przez całkowite poświęcenie się stażowi.

Nie przewidziano żadnej procedury odwoławczej, żadnego nadzoru – wszystko jest w rękach jednej osoby – opiekuna stażu, która może jednoosobowo zdecydować o przyszłości psychologa stażysty; brak jest również jakiejkolwiek możliwości powtórzenia stażu czy skorzystania z procedury odwoławczej. Powinny zostać wdrożone na poziomie ustawy jednolite i sprawiedliwe dla wszystkich zasady odbywania stażu, w tym ze ściśle określoną liczbą godzin.

Tutaj przeczytasz pismo Związku Stowarzyszeń Polska Rada Psychoterapii w sprawie projektu ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów.